Rdest ptasi (Polygonum aviculare), gatunek rośliny z rodziny rdestowatych (Polygonaceae), to jednoroczne zioło dorastające do 50 cm wysokości. Łodygi mogą być wznoszące się lub pełzające, liście są małe, kwiaty zielonkawe, a owoce są w formie orzeszków. Rośnie w wielu krajach w regionach o klimacie umiarkowanym; uważa się, że pochodzi z Eurazji i Ameryki Północnej, a w Indiach występuje w Himalajach na wysokości nawet 2200-3800 m. Pomimo tego, że jest uważany za chwast, zioło to jest używane do przygotowania leczniczej herbaty.
W Polsce rośnie w miejscach nasłonecznionych, takich jak łąki, ogrody warzywne, pola zbożowe, a nawet w miejscach, które nie są zbyt odpowiednie dla roślin: ścieżkach dla pieszych i zwierząt, pęknięciach w płytach chodnikowych i innych asfaltowych powierzchniach, na poboczach dróg, nasypach kolejowych oraz piaszczystych, żwirowych lub kamienistych nabrzeżach. Rdest ptasi dobrze rośnie na zbitych, słabo napowietrzonych, ale bogatych w składniki odżywcze glebach różnego typu. Kwitnie przez całe lato. W ogrodach przydomowych często uważa się go za chwast i zazwyczaj wyrywa i wyrzuca. Ale ci, którzy znają korzyści płynące z tych ziół, wkładają go do koszyka i zabierają do domu.
W medycynie stosuje się kwitnący rdest. Można go ścinać przy samej łodydze od wczesnego lata aż do jesieni, w okresie kwitnienia – kiedy to zawiera najwyższe stężenie związków biologicznie czynnych: witamin C i E, węglowodanów, karotenu, soli mineralnych i olejków eterycznych.
Rdest na Twoim talerzu
Oprócz tego, że rdest naprawdę ma wiele właściwości leczniczych i jest zwykle używany do przygotowywania herbat, wcale nie gorzej nadaje się do potraw. Młode rośliny rdestu mogą być spożywane zarówno na surowo, jak i po ugotowaniu. Nadają się do sałatek i zup. Suszony, posiekany rdest możesz dodawać jako przyprawę do zup i dań gorących. Jadalne są również nasiona – mają smak i właściwości podobne do kaszy gryczanej, tylko są mniejsze i trudniejsze do zebrania. Dawniej, w okresach wysokiego nieurodzaju, nasiona rdestu były wykorzystywane do wypieku chleba.
Korzyści zdrowotne wynikające z picia herbaty z rdestu
Właściwości lecznicze rośliny są powodem, dla którego jest ona najczęściej stosowana w herbatach.
- Herbata z rdestu jest bardzo dobra w leczeniu przeziębień, w tym kataru i kaszlu. Ma właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne, może także pomóc w usuwaniu śluzu, ułatwiając w ten sposób oddychanie. Nie przeprowadzono żadnych badań, ale tradycyjne stosowanie herbaty z tej rośliny wskazuje, że jest ona skutecznym lekarstwem na przeziębienia.
- Krzemionka i flawonoidy zawarte w roślinie poprawiają stan naczyń krwionośnych, pomagają regulować przepływ krwi i zmniejszają obciążenie serca, a tym samym pomagają zapobiegać miażdżycy i udarom serca.
- Mocna herbata z rdestu stosowana codziennie jako płyn do płukania jamy ustnej może pomóc zmniejszyć zapalenie dziąseł i chronić zęby przed próchnicą.
- Różne flawonoidy i związki fenolowe występujące w rdeście mają silne działanie przeciwutleniające. Oznacza to, że stosowanie rdestu może chronić organizm przed chorobotwórczymi wolnymi rodnikami, które codziennie uszkadzają komórki naszego ciała.
- Spożywanie tej rośliny nie tylko pomaga zapobiegać powstawaniu kamieni nerkowych, ale także je usuwać.
- Ze względu na zawartość flawonoidów, które działają silnie antyoksydacyjnie, rdest nadaje się do stosowania w pielęgnacji skóry. Sprawi, że skóra staje się zdrowsza, mocniejsza, jędrniejsza i młodsza. Zioło to może pomóc zredukować drobne zmarszczki i inne oznaki starzenia. Poprawia również produkcję kolagenu i elastyny, dzięki czemu skóra staje się bardziej elastyczna.
- Rdest ptasi pomaga przezwyciężyć chroniczne zmęczenie i depresję.
- Jest również stosowany jako antybiotyk, zabijający bakterie i spowalniający perystaltykę jelit. Jest przydatny w dyzenterii: skraca czas trwania biegunki, pomaga w bólach brzucha, osłabieniu i zmęczeniu.
- Zioło usuwa pasożyty (glisty i płazińce) z organizmu, nie wyrządzając przy tym żadnej szkody żywicielowi, gdyż ma właściwości przeciwrobacze Picie herbaty zapobiega nawrotom robaków i łagodzi inne objawy, takie jak osłabienie, bóle brzucha, swędzące wysypki, utrata apetytu i hemoroidy.
- Rdest jest również stosowany jako środek moczopędny i przeciwzapalny, który wspomaga sprawną pracę nerek oraz zwiększa ilość soli i wody w organizmie. Łagodzi również objawy związane z problemami z nerkami, takie jak obrzęk stóp, wysokie ciśnienie krwi, pobudza oddawanie moczu i eliminację płynów z organizmu.
- Kwas krzemowy zawarty w rdeście wzmacnia tkankę łączną płuc i jest stosowany w leczeniu chorób płuc, takich jak zapalenie oskrzeli, obrzęk płuc i zapalenie tchawicy. Utrzymuje również pęcherzyki płucne w czystości, ułatwiając oddychanie.
- Wspomaga układ odpornościowy i usuwa toksyny z organizmu.
- Rdest ptasi jest również stosowany zewnętrznie w celu zatrzymania krwawienia z nosa i leczenia wrzodów.
- Ze względu na swoje właściwości nadaje się również do leczenia stanów zapalnych dróg moczowych.
- Łagodzi ból stawów poprzez wypłukiwanie złogów krystalicznych ze stawów, zmniejsza stan zapalny i leczy zapalenie stawów.
- Pomaga przy bolesnych miesiączkach.
- Uważa się, że rdest ma właściwości przeciwnowotworowe, dzięki czemu może hamować wzrost komórek nowotworowych. Naukowcy spekulują, że związki fenolowe zawarte w roślinie mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwnowotworowe, a zatem mogą mieć szeroki zakres zastosowań medycznych. Liczba badań jest jednak zbyt mała i potrzeba ich więcej , aby potwierdzić skuteczność zioła.
- Rdest zwiększa krzepliwość krwi i może być stosowany jako środek zatrzymujący krwawienie po porodzie. Warto zaznaczyć, że rdest, zwiększając krzepliwość krwi, nie zwiększa jej lepkości.
- Po długich spacerach można moczyć zmęczone nogi w wywarze z tego zioła.
- Spłucz włosy wywarem z rdestu, aby wzmocnić włosy.
Herbata z rdestu – na kaszel
Wlej szklankę wody do małego rondelka lub czajniczka i dodaj 1 łyżkę posiekanego rdestu. Gdy woda się zagotuje, gotuj na wolnym ogniu przez 5-10 minut, a następnie odcedź. Pij pół szklanki 3-4 razy dziennie 30 minut przed posiłkiem.
Wzmacniająca organizm herbata z rdestu
Ten napar sprawia, że organizm jest bardziej aktywny, pobudzony, wzmacnia odporność i zmniejsza stany zapalne.
Wlej 2 szklanki wody do garnka i dodaj 10 g posiekanego rdestu. Gotuj tę mieszankę przez około 20 minut na małym ogniu, a następnie odstaw na 2 godziny pod przykryciem.
Przecedzony napar najlepiej pić po pół szklanki 3 razy dziennie przez 3-5 tygodni. Jeśli czujesz, że chcesz jeszcze bardziej poprawić kondycję swojego organizmu, powtórz całą procedurę po tygodniu.
W przypadku odmiedniczkowego zapalenia nerek – zaparz ten napój: w rondelku zagotuj szklankę mleka i dodaj jedną łyżeczkę posiekanego rdestu. Pozostaw na 5-10 minut, aż rdest osiądzie, a następnie przecedź i pij 3 razy dziennie przez tydzień. Powtórz w razie potrzeby.
W przypadku krwawienia z nosa – wyciśnij świeży sok z rdestu i przykładaj do nosa dwa razy dziennie.
Wywar z rdestu do kąpieli
W leczeniu chorób skóry – egzemy, zapalenia skóry, trądziku, brodawek, a także w leczeniu osteochondrozy kręgosłupa, zapalenia wielostawowego i stanów zapalnych, można przygotować kąpiel z wywaru z rdestu. Napełnij duży garnek (3-5 litrowy) wodą i gdy woda się zagotuje, dodaj 300 g rdestu. Gotuj około 2 godziny, aby wyciągnąć korzystne właściwości zioła, a następnie przecedź i wlej do wanny. Kąp się przez co najmniej 15 minut.
Maść z rdestu – na choroby skóry
Możesz zastosować prostą domową maść wykonaną z rdestu na dotknięte obszary skóry. Rozdrobnij 100 g rdestu, zalej olejem roślinnym i odstaw na 10 dni. Przecedź olej i nakładaj go na uszkodzoną skórę.
Można również przygotować przecier ze świeżych liści rdestu i nakładać go na skórę dwa razy dziennie. Alternatywnie można rozpylać hydrolat z rdestu (dostępny w sklepach zielarskich).
Herbata z rdestu i jej skutki uboczne
Podobnie jak w przypadku każdego innego zioła, należy monitorować stanswojego zdrowia i reakcje organizmu, zwłaszcza jeśli cierpisz na jakiekolwiek choroby przewlekłe i chcesz leczyć się ziołami.
- U niektórych wrażliwych osób rdest może powodować nadwrażliwość na światło.
- Stosując rdest należy zachować ostrożność w przypadku skłonności do zapalenia stawów, dny moczanowej, reumatyzmu, kamieni nerkowych, infekcji pęcherza moczowego, nadkwasoty i monitorować stan swojego zdrowia.
- Nie należy przyjmować herbaty ziołowej razem z lekami.
- Nie jest zalecana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.
- Nie nadaje się do stosowania przez osoby z wysoką krzepliwością krwi.
W każdym przypadku, jeśli zdecydujesz się na leczenie rdestem, najlepiej skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem kuracji.
Pozostałe zdjęcia poglądowe © Canva.