Tymianek, a właściwie – macierzanka (Thymus) należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Jest to aromatyczny półkrzew o cienkich, wzniesionych lub rozpostartych zdrewniałych łodygach. Liście są bardzo małe, a kwiaty skupione w kwiatostanach w kształcie główki. Istnieje wiele gatunków tymianku w rodzinie jasnotowatych. W Polsce m. in. rosną macierzanki: tymianek (Thymus vulgaris), macierzanka zwyczajna (Thymus pulegioides) i macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum). Macierzanka piaskowa rośnie naturalnie na łąkach, ale może być także wysiewana i uprawiana. Zioła te są często stosowane w leczeniu zimowych przeziębień – przygotowuje się z nich herbatę tymiankową.
Tymianek od dawna jest dobrze znaną przyprawą, którą dodaje się do szerokiej gamy potraw, w celu nadania im pikantnego, niepowtarzalnego smaku i niezwykłego aromatu. Przyprawia się nim sałatki, makarony, mięsa, ryby, ziemniaki.
W przeszłości nasi przodkowie używali tego zioła również w magicznych rytuałach. Ludzie wierzyli, że tymianek był używany do odpędzania czarów, a jego zapach miał odstraszać siły zła i istoty nadprzyrodzone.
Korzyści zdrowotne herbaty tymiankowej
Tymianek zawiera nawet do 1% olejków eterycznych, z czego jedna trzecia to tymol, który ma właściwości przeciwrobacze, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne tymianku mogą pomóc w chorobach skóry, pozbyć się infekcji bakteryjnych, a jednocześnie zmniejszyć stan zapalny. W rezultacie tymianek może pomóc w leczeniu podrażnień i stanów zapalnych w stanach takich jak egzema i trądzik.
Badania naukowe udowodniły, że tymianek zawiera tymol, potas, witaminę A, witaminę C i magnez. Ze względu na ten skład, regularne picie herbaty tymiankowej w niewielkich ilościach może pomóc:
- wzmocnić układ odpornościowy;
- poprawić stan skóry;
- poprawić apetyt;
- złagodzić migreny;
- poprawić nastrój;
- poprawić wzrok;
- złagodzić choroby układu oddechowego;
- poprawić sen;
- uspokoić się;
- poprawić pracę nerek – działa moczopędnie;
- odświeżyć i tonizować.
Korzyści z herbaty tymiankowej dla kobiet
Herbata tymiankowa może pomóc w następujących dolegliwościach kobiecych:
- zapalenie przydatków macicy;
- bolesne i przedłużające się miesiączki;
- zaburzenia hormonalne;
- w okresie menopauzy;
- może łagodzić migreny.
Kobiety w ciąży powinny zachować ostrożność w dawkowaniu tej herbaty. Lepiej skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o piciu herbaty tymiankowej.
Korzyści z herbaty tymiankowej dla mężczyzn
Herbata tymiankowa jest bardzo korzystna dla zdrowia mężczyzn. Wykazano, że doskonale przeciwdziała stanom zapalnym i infekcjom dróg moczowych. Herbata ta może zmniejszyć obrzęk dróg moczowych w przypadku zapalenia gruczołu krokowego, poprawiając tym samym eliminację moczu z organizmu.
Herbata tymiankowa jest również przydatna dla mężczyzn cierpiących na łysienie. Zawarty w niej kwas ursolowy może stymulować mieszki włosowe, pobudzając w ten sposób wzrost włosów.
Zbiór tymianku
Pęczki kwiatów i młode łodygi tymianku zbiera się w okresie kwitnienia, od czerwca do wczesnej jesieni. Tymianek należy suszyć w dobrze wentylowanym pomieszczeniu lub na zewnątrz w cieniu. Tymianek można również suszyć w suszarce, ale ważne jest, aby temperatura nie przekraczała +40 °C. Suszone zioła mogą być używane przez okres do 3 lat. Zioła należy przechowywać wyłącznie w płóciennych woreczkach lub szklanych słoikach w chłodnym, suchym miejscu. Zioła należy chronić przed obcymi zapachami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.
Jak przygotować herbatę tymiankową
Herbatę tymiankową można pić samą, zarówno mocną, jak i słabą, ale dobrze komponuje się również w połączeniu z klasycznymi herbatami czarnymi i zielonymi, a także innymi ziołami, w zależności od tego, jaki smak preferujesz i na jakie inne właściwości lecznicze liczysz. Oto kilka przepisów do wypróbowania.
Klasyczny przepis na herbatę tymiankową
Ta herbata tymiankowa jest stosowana jako środek zapobiegawczy na przeziębienia i choroby wirusowe, choroby przewodu pokarmowego, w celu stabilizacji sił i przezwyciężenia bezsenności. Może także działać ogólnie wzmacniająco na organizm ludzki.
Potrzebne będą:
- kubek do przygotowania herbaty;
- 2 łyżeczki suszonego tymianku;
- 200 ml wrzącej wody.
Zalej tymianek wrzącą wodą, przykryj i odstaw na 10 minut. Jeżeli chcesz, możesz odcedzić herbatę przed wypiciem. Możesz też dosłodzić ulubionym słodzikiem.
Tymianek z zieloną herbatą
Ta herbata tymiankowa, uzupełniona dobroczynnymi właściwościami zielonej herbaty, ma działanie tonizujące, może łagodzić przeziębienia i normalizować trawienie.
Potrzebne będą:
- kubek do przygotowania herbaty;
- 1 łyżeczka suszonego tymianku;
- 1 łyżeczka zielonej herbaty;
- 200 ml wrzącej wody.
Zalej tymianek wrzątkiem, przykryj i pozostaw na 5 minut, a gdy nieco ostygnie, dodaj zieloną herbatę i ponownie pozostaw pod przykryciem na kolejne 5 minut. W zależności od rodzaju, zielona herbata ma najlepsze właściwości lecznicze, gdy jest zalewana wodą o temperaturze 60-90°C. Herbatę można przecedzić, dodać łyżeczkę miodu lub ulubionego syropu. Można również dodać plasterek cytryny.
Czarna herbata z tymiankiem
Wielką zaletą tej mieszanki jest to, że można jej używać w nieograniczonych ilościach ze względu na niewielką ilość tymianku. Tymianek dodaje klasycznemu napojowi pikantnego smaku i ożywia smak czarnej herbaty.
Potrzebne będą:
- naczynie do zagotowania herbaty;
- 3 łyżeczki czarnej herbaty;
- 1 łyżeczka suszonego tymianku;
- 500 ml wrzącej wody.
Wlej wodę do garnka, doprowadź do wrzenia, dodaj czarną herbatę i gotuj przez 3-5 minut. Następnie dodaj suszony tymianek. Pozostaw do naciągnięcia na 5-10 minut. Odcedź herbatę i wlej do kubka do wysokości 1/3. Resztę kubka napełnij gorącą, przegotowaną wodą.
Herbata z tymianku i mięty pieprzowej
Mięta pieprzowa nie tylko nadaje świeży zapach i świetnie gasi pragnienie, ale również pozytywnie wpływa na samopoczucie. Mięta pieprzowa w połączeniu z tymiankiem może normalizować pracę przewodu pokarmowego i eliminować wiele problemów żołądkowych.
Potrzebne będą:
- kubek do zaparzenia herbaty;
- 1 łyżeczka suszonej mięty pieprzowej;
- 1 łyżeczka suszonego tymianku;
- 200 ml wrzącej wody.
Zioła zalej wrzątkiem bezpośrednio w kubku, przykryj i odstaw na 5-10 minut. Zaleca się picie pół kubka (około 100 ml) przed każdym posiłkiem.
Herbata tymiankowa dla urody
Herbata tymiankowa może być również korzystna dla urody. Oto kilka przepisów na naturalne środki, które możesz łatwo przygotować w domu. Wyleczą one Twoją skórę, rozwiążą różne problemy skórne lub po prostu poprawią urodę.
Napar z tymianku dla skóry
Okłady z naparu z tymianku mogą pomóc wzmocnić naczynia krwionośne, leczyć ropnie i łagodzić objawy stanu zapalnego. Napar ten może być również stosowany do oczyszczania i tonizowania skóry.
Potrzebne będą:
- 2 łyżki suszonego tymianku;
- 450 ml wrzącej wody.
- szklane naczynie do przechowywania naparu w lodówce.
Włóż tymianek do naczynia, zalej wrzątkiem, przykryj pokrywką i odstaw na pół godziny. Następnie odcedź napar i przelej go do szklanego naczynia i szczelnie zamknij. Napar ten można przechowywać w lodówce do ośmiu dni.
Kojący skórę napar z tymianku
Napar ten może pomóc spowolnić pojawianie się drobnych linii i zmarszczek, zwęzić pory oraz zmniejszyć zaczerwienienie i łuszczenie się skóry. Delikatnie przemyj problematyczne obszary skóry za pomocą zwilżonego wacika.
Potrzebne będą:
- 5 g suszonego tymianku;
- 5 g suszonego rumianku;
- 50 ml wrzącej wody.
Wymieszaj zioła i zalej je wrzątkiem. Odstaw na około 20 minut. Następnie przecedź. Całą ilość naparu zużyj w ciągu jednego dnia.
Lód kosmetyczny z tymiankiem
Tymianek może skutecznie odmłodzić skórę i wygładzić drobne zmarszczki. Pod wpływem zimna zwiększa się synteza kolagenu i elastyny.
Potrzebne będą:
- 50 ml naparu z tymianku;
- 5 ml oleju z pestek winogron;
- 25 kropli olejku migdałowego.
Wymieszaj odcedzony napar z tymianku z olejkami, przelej do foremek i zamroź. Wmasuj przygotowane kostki w czystą, oczyszczoną skórę wieczorem, wykonując lekkie ruchy ślizgowe.
Skutki uboczne stosowania herbaty tymiankowej
Herbaty tymiankowej nie można pić w nieograniczonych ilościach. Nadmierne dawki mogą powodować pobudzenie, lęk, bezsenność lub koszmary senne zamiast oczekiwanego spokoju. Picie herbaty tymiankowej wraz z alkoholem może obniżyć poziom cukru we krwi.
Ponadto, przyjmując różne leki, należy dokładnie zapoznać się z instrukcjami i ewentualne interakcje z tymiankiem. Stosowanie tymianku może zmniejszyć skuteczność niektórych leków lub nawet wywołać reakcję alergiczną.
Osoby uczulone na zioła takie jak bazylia, oregano, szałwia i lawenda mogą być także uczulone na tymianek. Alergia może obejmować nadwrażliwość skóry po dotknięciu liści tymianku lub nudności, zgagę, biegunkę i wymioty po ich zjedzeniu lub wypiciu herbaty.
Herbaty tymiankowej nie powinny nadużywać kobiety karmiące piersią – mogą pić ją wyłącznie w małych ilościach lub słabe napary.
Herbaty tymiankowej i napojów zawierających tymianek powinny unikać:
- osoby z chorobami wątroby;
- kobiety w ciąży;
- kobiety karmiące (gdyby chciały pić tylko słabą herbatę w małych ilościach, powinny skonsultować się z lekarzem);
- osoby cierpiące na zaparcia;
- osoby cierpiące na astmę;
- osoby z wysokim poziomem cukru we krwi i problemami sercowo-naczyniowymi;
- osoby z problemami z tarczycą.
Spożywanie herbaty tymiankowej należy zawsze skonsultować ze swoim lekarzem.
Źródła badań:
https://www.webmd.com/diet/health-benefits-thyme
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/thyme
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9147557/
Zdjęcia poglądowe © Canva.